Van tijd tot tijd kom je er één tegen: zo’n klas waarvan je al bij voorbaat moet zuchten. Zo’n klas, die al vanaf de kleuterleeftijd het etiket “moeilijk” heeft gekregen en er maar niet vanaf lijkt te komen. Als leerkracht kun je er soms van wakker liggen…..volgend jaar zitten ze bij mij….

Toch is een groep niet bij voorbaat verloren, zelfs niet, wanneer het al een aantal jaren na elkaar niet zo lekker loopt in deze groep. Rogers (2006) beschrijft een aantal patronen van gedrag die kunnen helpen bij het analyseren van het gedrag van de groep:

1. Gedrag is aangeleerd. Kinderen leren in bepaalde situaties door associatie, goed- of afkeuring, of het ‘afkijken’ van anderen. Gedrag is aangeleerd, dus kan ook weer worden afgeleerd.

2. Gedrag is geconditioneerd. Gedrag ontstaat in bepaalde situaties, altijd binnen een bepaalde context.

3. Gedrag heeft een doel. Kinderen misdragen zich niet ‘zomaar’ (tenminste meestal niet) Vaak gaat het om het zoeken naar aandacht, wraak of macht in een bepaalde situatie.

4. Gedrag is een keuze. Gedrag van een kind kan natuurlijk voortkomen uit een stoornis, maar stoornissen op zich leiden niet automatisch tot anti-sociaal of afwijkend gedrag.

5. Gedrag is een vorm van communicatie en geeft informatie over behoeften.

6. Gedrag kan gewoon voortkomen uit het hebben van ‘een slechte dag’ . In dit geval geeft het soms ook informatie over de situatie waarin een kind zich bevindt.

7. Gedrag kan worden veranderd.

8. Gedrag kan worden onderwezen. Vertellen dat je je op een bepaalde manier moet gedragen is daarbij niet genoeg: vertellen waarom je je zo moet gedragen draagt bij tot een beter begrip.

Er is dus niet meteen reden tot wanhoop, wanneer je een groep hebt waar het op z’n zachtst gezegd niet echt gezellig is. Jij kunt als leerkracht patronen doorbreken. Gedrag is aangeleerd en kan dus ook worden afgeleerd en daarbij doet goed voorbeeld goed volgen. Schreeuw niet, wees niet sarcastisch tegen een kind, maar vertel duidelijk en vriendelijk wat je wilt en waarom je dat wilt. Zorg dat je de kinderen in je groep leert kennen: als je weet wat er in een kind omgaat, hoe zijn of haar thuissituatie is, wat er die dag of de vorige thuis gebeurd is, kun je er al aandacht voor hebben voordat er (op een negatieve manier) om aandacht wordt gevraagd. Ken je kinderen: praat met ze, kijk naar ze, observeer ze nauwkeurig. Kijk wie er een voortrekkersrol heeft en wie juist niet. Zie je groep. Begin met een schone lei.

Laat de volgende leerkracht zich verheugen op de groep die eraan komt!

Meer weten? http://www.bol.com/nl/p/cracking-the-hard-class/1001004002902981/